Porto - Demo Blog 5

Dîvânu Lugâti’t-Türk is an important work that contains a rich vocabulary from the Karakhanid period. In this study, it is aimed to examine the oikonyms in DLT. Within the scope of the study, first of all, the oikonymic terms were scanned from the work called Dîvânu Lugâti’t-Türk (introduction-text-translation-notes-index) prepared by Ahmet Bican Ercilasun and Ziyat Akkoyunlu. The scanned geographical terms are given with their meanings in the work. Afterwards, etymological explanations were made on some terms, and their use in historical and contemporary Turkish dialects as geographical terms were given. The etymological explanations of related terms was taken from Clauson’s An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish, Drevnetyurkskiy Slovar prepared by A.M. Şçerbak, E. P. Tenişev, D. M. Nasilov, V. M. Nadelyaev and Tuncer Gulensoy’s Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü. Contemporary Turkish dialect dictionaries and studies of E. D. Murzayev’s Slovar Narodnyh Geographicheskih Terminov, E.D. Murzayev and V. Murzayevva’s Slovar Mestnyh Geographycheskih Terminov were used for the usage of these terms in contemporary Turkish dialects.

Dîvânu Lugâti’t-Türk, oikonymic terms, geographical terms.

Dîvânu Lugâti’t-Türk, Karahanlı dönemine ait zengin sözvarlığı barındıran önemli bir eserdir. Bu çalışmada, DLT’te geçen oykonimik terimlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında öncelikle Ahmet Bican Ercilasun ve Ziyat Akkoyunlu’nun birlikte hazırladığı Dîvânu Lugâti’t-Türk (giriş–metin–çeviri–notlar–dizin) adlı eserden oykonimik terimler taranmıştır. Taranan coğrafi terimler eserdeki anlamları ile birlikte verilmiştir. Ardından bazı terimler üzerine etimolojik açıklamalar yapılmış, coğrafi terim olarak tarihî ve günümüz Türk lehçelerindeki kullanımlarına yer verilmiştir. İlgili terimlerin etimolojik açıklamaları için Clauson’un An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish, A.M. Şçerbak, E. P. Tenişev, D. M. Nasilov, V. M. Nadelyayev tarafından hazırlanan Drevnetyurkskiy Slovar’ ve Sevortyan’ın yayına hazırladığı Etimologiçeskiy Slovar’ Tyurkskis Yazıkov, Tuncer Gülensoy’un Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü eserlerinden yayarlanılmıştır. Söz konusu terimlerin günümüz Türk lehçelerindeki kullanımları için ise çağdaş Türk lehçeleri sözlüklerinden, E. Murzayev’in Slovar’ Narodnıh Geografiçeskih Terminov, E. D. Murzayev ve V. Murzayeva’nın Slovar’ Mestnıh Geografiçeskih Terminov çalışmalarından yararlanılmıştır.

DLT, historical Turkish dialects, contemporary Turkish dialects, geographic term, oikonymic terms.