EDIGE AND KAZAKH HISTORY
(EDİGE VE KAZAKLARIN TARİHİ )

Author : Kaliev JABAI  Seitkali DUISEN  
Type :
Printing Year : 2024
Number : 8
Page : 61- 76
    


Summary

Makalede Avrasya coğrafyasında erken Ortaçağ tarihinde Altın Orda Devri olarak adlandırılan dönemde Kazak halkı dahil olmak üzere Türk ve Slav halkları tarafından yaygın olarak tanınan Emir Edige’nin Kazak tarihiyle alakasına dair meselesi incelenecektir.

O dönemde Türk halklarının ortak devleti sayılan Altın Orda ile onun komşusu Rus Devleti Litvanya prensliğinin siyasi, sosyo-ekonomik yaşamında diplomatik, yönetim becerileriyle birlikte bazı durumlarda  çelişkili eylemleriyle de tesir etmiştir. Bu yüzden adıgeçen halkların sözel ve yazısal kaynaklarında karmaşık tarihi şahsiyet olarak isminin geçtiği varsayılmaktadır.

Edige’nin Nogay Orda’sının, Ak Orda’nın ve Altın Orda’nın (Ulu Ulus, Joshı Ulusu) iktidarını askeri güçle, yeri geldiğinde hile ve kurnazlıkla avucunda tutan Devlet Yöneticisinin Kazak halkının ilk  ulus devletinin öncüsü olan Joshy ulusunun ilk aşamalardaki rölü şeklinde sözel ve yazılı tarihi verileri analiz ederek Edige’nin Kazak tarihine alakası olduğu kanıtlanacaktır.  

 

Keywords

Nogay Ordası, Ak Orda, Altın Orda (Ulu Ulus, Joşı Ulusu), Kırım Hanlığı, Rus Devleti, Litvanya prensliği, emir, han, kral, Toktamıs, Emir Temir, Temir Kutluğ, Altın Orda hanları

 

 

Abstract

The article analyzes the problem of Emir Yedige’s involvement in Kazakh history, which was widely known to the Turkic and Slavic peoples, including the Kazakh people during the Golden Horde Period in the history of the early Middle Ages in the Eurasian space.

 Analyzing and differentiating oral and written historical data on the role of the Kazakh people, their first national state at the initial stage of the Jochi Ulus, when the head of state, who held power over the Nogai Horde of Edige, Ak Horde and Golden Horde (Uluk Ulus, Ulus of Jochi), argued with military forces, in order, cunning and guile, about the role of the ruler this state’s involvement in Kazakh history.

Keywords

Nogai Horde (White Horde) Ak Horde, Golden Horde (Ulu Ulus, Ulus of Jochi), Crimean Khanate, Russian state, Principality of Lithuania, Amir, Khan, king, Edige, Toktamys, Amir Temir, Temir Kutlyk, khans of the Golden Horde.