İran kuruluşundan bu güne toplumsal ve siyasi hayatında oldukça değişken dönemler yaşamıştır. Ancak 1979 yılında yaşanan devrim süreci ve ardından sürecin İslami yönetimi konsolide süreci İran İslam Cumhuriyeti’nin kurulmasına yol açmıştır. Devrimden bir süre sonra başlayan reform süreci ise İran İslam Cumhuriyeti’nde yeni tartışmaların ortaya çıkmasına yol açmıştır. Bu bağlamda çalışmanın ilk bölümünde; devrimin kurucu aktörü olan Humeyni’nin sağ kolu ve ölümünün ardından kurulan sistemin temel aktörlerinden biri olan ve yeniden inşa komutanı olarak adlandırılan Rafsancani’nin, yükselişine sebep olan olaylar ve buna reaksiyonları analitik bir bakış açısıyla analiz edilmeye çalışılacaktır. Ardından iktidar döneminde büyük beklentileri ekonomik liberalizm temelinde çözmeye çalışması ve bu süreçte karşılaştığı sorunlar bağımlı ve bağımsız değişkenler özelinde başarı ve başarısızlıklarıyla ele alınacaktır. İkinci bölümde ise Humeyni’nin kültür devriminin en temel aktörlerinden olan ancak daha sonra reform hareketleri temelinde hem dini hem liberal öğeleri bünyesinde birleştirerek, ekonomik liberalizmden ziyade siyasal ve kültürel liberalizme odaklanan Hatemi dönemi ele alınacaktır. Sonuç bölümünde ise reform hareketinin başarıya ulaşamaması sorgulanmaya çalışılarak her iki lider özelinde bir karşılaştırma yapılacaktır.
İran, Rafsancani, Hatemi, İran İslam Cumhuriyeti.