Özet


An Investigation of the Father Type in Yeşilçam Cinema in the Context of the Cult of the Ancestors

Dijital çağda sinema, sözlü kültür ürünlerinin ve kültürel değerlerin aktarımında etkin bir şekilde rol oynamıştır. Böylelikle sinemada geleneksel aile ve tiplemelere sıklıkla yer verilmiştir. Yeşilçam filmlerinin önemli bir bölümü sözlü kültür yaşamını yansıtmıştır. Tarihsel süreçte toplumun sosyal ve kültürel yapısının değişimi ve gelişimi, Türk kültürünün aile yapısını da yeniden yapılandırmıştır. Takibi de ekranlara aktarılan film karelerinden izlenmiştir. Bu hususta filmler birer veri kaynağı olarak görülmüştür. Türk kültüründe babanın önemini, babaya duyulan saygıyı ve babanın kabul gören kutsallığını atalar kültüyle ilişkilendirmek mümkündür. Bu ilişki bağlamında Yeşilçam sinemasındaki baba tipi üzerine yansıması ele alınmıştır. Atalar kültü Yeşilçam sinemasındaki baba tipinde tespit edilmiştir. Belirtilen filmlerdeki baba tipinin incelenmesi ve atalar kültünün yansıması bağlamında değerlendirilmesi çalışmanın konusunu teşkil etmiştir. İncelenen konu “sözlü kültür ortamına ait kodların, elektronik kültür ortamı olan sinema sektörüne yansıtılması açısından değerlendirilmiştir. Bu minvalde “filmin/oyuncuların izleyici kitlesinde aidiyetlik duygusunu hissettirebilmesi” varsayımı gösterilmeye çalışılmıştır. Yöntem açısından tespit edilmesi beklenen verilere film sahnelerinde ulaşılmasıyla “doküman analizi”; film kesitlerinde tespit edilen babaya karşı tutum, davranış ve söylemlerin yansımalarını değerlendirmede ise nitel araştırma yöntemlerinden “betimsel analiz yöntemi” uygulanmıştır. Münir Özkul ve Hulusi Kentmen’in başrollerini üstlendiği “Gülen Gözler”, “Ah Nerede Vah Nerede” ve “Oh Olsun” adlı incelenen bu filmler, 1970’li yıllara aittir. Ayrıca çalışmada; 70’li yıllarla beraber kentleşme ve şehir kültürüyle sosyolojik açıdan aile yapısının değişimi, kahramanın ve geleneğin dönüşümünün Yeşilçam olarak kavramsallaştırılan sinema endüstrisine aktarımı tartışılmıştır. Günümüze kadar Yeşilçam sinemasını konu alan çalışmalarda daha çok kadın ile Türk aile yapısı incelenmiştir. Bu çalışma ise toplumsal cinsiyet temelinde erkeğin ve toplumsal rol temelinde babanın temsilini Türk atalar kültü bağlamında ele alması ve ayrıca baba tipinin güncelliğinin sorgulanması açısından dikkate değerdir.



Anahtar Kelimeler

Atalar Kültü, Yeşilçam, Baba Tipi, Sözlü Bellek, Elektronik Kültür Ortam.


Reference