Mitler, topluluğun bilinçaltında var olan ortak kültür ögelerinden meydana gelir ve algılara göre anlamlandırılan kavram ve nesneler sözlü kültür ürünlerine yansır. İlk zamanlarda hayatta kalmak zorunda olan insanoğlu, hayvanları avlamak zorunda kalmış, zamanla onlara saygı göstermiş, tapmış, imge ve semboller aracılığı ile kültürel değerlerinde yer vermiştir. Çevresel şartlar göz önüne alındığında sürekli hayvanlarla içli dışlı olan insanoğlu, hayvanlara işlevlerine göre sözlü kültür ürünlerinde sembolik anlamlar yüklemiştir. Sözlü kültür ürünleri içerisinde bulunan atasözleri, insanların ortak değerler etrafında birleştiği dünya görüşünü, değerleri ve inançları yansıtan, belli bir tecrübeye dayanan, kolektif hafızada duygu ve düşüncelerin yansıtıldığı kalıplaşmış özlü sözlerdir. Atasözlerinin içeriğinde geçen hayvanların kültürel ve sosyal hayattaki işlevselliği hakkında bilgi edinilebilir. Mitolojik kökene göre bazı hayvanların algılanış şeklinin atasözlerine yansımadığı da görülmektedir. Bu durum atasözlerinin oluşum zamanı ile ilgilidir. Bu çalışmada Türk Dil Kurumunun Atasözleri ve Deyimler Sözlüğünün veri tabanında bulunan 2396 adet atasözü taranmış, 554 tane atasözünde adı geçen hayvanlar mitolojik bağlamına göre incelenerek at, kurt, inek-öküz (boğa), yılan, it/köpek, domuz, aslan, ayı, fare/sıçan, koyun/koç, tavuk/horoz, deve ve keçi Türk mitolojisindeki yerine göre atasözlerinde kullanım şekli araştırılmıştır. Bazı hayvan adları atasözlerinde mitolojik kökenine bağlı olumlu/olumsuz anlamlarda kullanılırken bazı hayvan adları da mitolojik kökeninden uzak işlevsel özelliklerine göre kullanıldığı tespit edilmiştir.
Mit, Kültür, Sözlü Kültür Ürünleri, Atasözleri, Hayvanlar.